Üretimdeki %7’lik nisan artışıyla 3 milyon tona çıkan Türk çelik sektörü, talepte süregelen daralma ve 600 bin tonluk dış ticaret açığına rağmen ihracatın ithalatı karşılama oranını %83,4’e taşıdı; küresel kapasite fazlası ve Uzakdoğu kaynaklı dampingli ürün baskısı ise yeşil dönüşüm ve kârlılık hedeflerini gölgeliyor.
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği’nin (TÇÜD) açıkladığı Nisan ve Ocak-Nisan 2025 verileri, üretimdeki yükselişe karşın tüketim ve dış ticaret dengesindeki kırılganlığın sürdüğünü gösteriyor. Küresel kapasite fazlası ve dampingli ithalat baskısı da sektörün risk hanesini kabartıyor.
Nisanda %7’lik artışla 3 milyon tona çıkan ham çelik üretimi, Almanya’nın aynı ayda kaydettiği %10’luk gerilemenin de etkisiyle Türkiye’nin dünya sıralamasındaki 7. basamakta kalıcılığını güçlendirdi. Dört aylık toplam ise geçen yılla aynı seviyede kalarak 12,3 milyon ton oldu.
Martta görülen çift haneli gerilemenin ardından nihai mamul tüketimindeki düşüş pace’i nisanda yavaşladı. Ancak yılın ilk dört ayında tüketim hâlâ %6,3 aşağıda. Uzun mamullerde ithalattaki %14,6’lık artış, kütük ithalatındaki %10,6’lık büyümeyle birlikte iç pazarda dikkat çekici bir ikame sinyali veriyor.
Ocak-Nisan döneminde ihracattaki %17’lik hacim artışı, ithalattaki %1’lik sınırlı yükselişi gölgede bıraksa da dış ticarette hâlen 600 bin tonluk açık bulunuyor. İhracatın ithalatı karşılama oranının %83,4’e çıkması olumlu; buna karşın dampingli ürün akışının devam etmesi açığın kalıcı biçimde kapanmasını zorlaştırıyor.
OECD’nin son “Çelik Görünümü” raporu, dünyadaki kapasite fazlasının 600 milyon tonu aştığını ortaya koyuyor. Kapasite-talep dengesizliği, özellikle Uzakdoğu menşeli düşük fiyatlı ürünlerin Türk pazarına daha yoğun şekilde yönelmesine zemin hazırlıyor. Worldsteel verilerine göre küresel ham çelik üretimi nisanda %0,3, dört aylık dönemde %0,4 geriledi; bu da arz baskısının henüz hafiflemediğini gösteriyor.
Hurdaya alternatif hammadde kaynaklarının devreye alınması, dampingli ithalatı sınırlayacak ticaret savunma enstrümanlarının etkinleştirilmesi ve Dahilde İşleme Rejimi’nin yerli tedariki önceleyen bir çerçeveye oturtulması öne çıkıyor. Ayrıca yeşil dönüşüm yatırımlarının firmaların kârlılığı gözetilerek desteklenmesi, Türk çelik sanayisinin uzun vadeli rekabetçiliği için kritik önem taşıyor.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sanayi Türk. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
